Beyaz Perdede Uzaylılar

[Admin]

Son yılların belkide en çok ilgi çeken bilim kurgu filmi olan Independence Day aslında hiç de bir sinema baş yapıtı değil ama neden bu kadar başarılı oldu? İnsanlığın binlerce yıllık genetik korkusunu göz önüne getirdiği için mi? Yoksa artık dünya dışından gelebilecek böyle bir saldırıyı her an bekliyor muyuz? İşte sizlere bilim kurgu ile gerçek arasındaki trasparan çizgi...
Bugüne kadar, birçok bilim kurgu filminde dünyadışı canlıların, dünyayı istilaya kalkışmaları veya saldırıları işlendi. En akılda kalanı ya da klasikleşeni H.G.WelIs'in aynı adlı romanından yola çıkılarak çekilen, "War of the Worlds" yani "Dünyalar Savaşı" idi, Marslılar dünyayı istila etmeye kalkışıyorlar, başta Londra olmak üzere birçok büyük kenti yakıp yıkıyorlar, İnsanlık çaresiz kalıyor, herşey bitmişken bir sürpriz oluyor ve yenilmez Marslılar sadece bir virüs yüzünden toptan ölüyorlardı. Film o yıllarda, ilgi görmüş ve beğenilmişti. O dönemden sonra önemli önemsiz sayısız bilim kurgu filmi, beyaz perdeye yansıdı, hemen tümü dünyadan çok uzaklarda yaşanan konuları işliyordu. Zaten "Star Wars" ve "Star Trek-Uzay Yolu" dizileri sinema izleyicilerini geleceğe veya bilinmeyen zamanlara götürüyorlardı, mekanlar ise dünyadan çok uzaklarda, galaksi >>>>>
boyutlarındaydılar. Sinemanın ulaştığı süper teknoloji, artık bilim-kurgu filmlerini gerçeküstü bir çizgiye ulaştırırken, izleyici kitleleri evlerine döndüklerinde, beyaz perdede gördüklerini beraberlerinde getiriyorlar. İşte, bunun en son örneğini yeni yaşadık veya gördük; "Independence Day"den söz ediyoruz. Bizdeki etkiler malum, mahalle kavgalarından fazla zaman bulamadığımız ve bilim kurgu vizyonunu biraz lüks ve hatta küflü emellerimize göre avam zannettiğimiz için bakıp geçtik ama yurt dışında "Independence Day" uzun tartışmalara, talk-show'lara hatta sempozyumlara neden olacak kadar etki yarattı. Neden mi? Bir bilim kurgu filminde bu kadar konuşulacak ne vardı ki? Zamanlama şaşılacak kadar olağanüstüydü çünkü Mars'da yaşam olduğu bilimsel olarak kanıtlanınca, İnsanlık kendi tarihinde ilk kez dünyadışı yaşam olasılığının, gerçekliği ile karşı karşıya kaldı. O zaman, belki de "Independence Day" de gerçek olabilirdi.
"Onları gerçekte de yeneriz..." Ağustos ayında, bir NASA uzmanı, TV'de konuşurken, soruların çoğunluğu aynı konu ile ilgiliydi; bu filmdeki olaylar gerçekleşebilir miydi? Dünyadışı yaratıklar, 25 km. çapındaki dev uzay araçlarıyla gelip, öldürücü yeşil ışınlarla milyonlarca insanı öldürebilirler miydi? Sakin bir pazar gününde evimizde sakin sakin oturup, maç seyrederken bütün bunlar başımıza gelir miydi? Aslında daha zekice bir sorunun cevabı, filmin kendisinde saklı; Onlarla başa çıkabilir miyiz? Filmin iki kahramanı, pilot rolünde WilI Smith ile, computer uzmanı rolündeki Jeff Goldblum cevabı hemen veriyorlar; "Filmde yendik ya, herşey gerçeğin aynısıydı, gerçekleşirse yine aynı şeyi yapar ve yeneriz!..." "The New York Times"da eleştirmen Caryn James şöyle diyordu; "Günümüzün tipik gişe filmleri ikiye ayrılıyor; ya Michel Crichton filmleri ya da onun türevleri yani "Jurassic Park" ile "Twister-Hortum" Crichton'un öykülerinden yapıldılar, bilimsel çizgide realist fantazilerdi bunlar. Buna karşın "Görevimiz Tehlike" ve Schwarzenegger'ın rol aldığı film "Eraser", son bilgisayar teknolojisini temel aldılar ama bu iki filmde de teknolojik örnekler sıradan izleyici için hiçbirşey ifade etmiyordu, kimse anlamamıştı." Gerçekten de "Independence Day" bir anti-Crichton filmi; örnekleri gibi. Ana fikir olarak, bir beğendirme zorlanması hatta yakarışı içinde aslında bu onun fenomensel başarısının sırrı. Sahte
bir bilimselliği, korkutucu bir şiddetle bütünleştirirken, coşkulu desenler sergiliyor. Kıyamet öyküsü yani dünyamızın yabancı canlılar tarafından yok edilmesi fikri çekici bir fikir ama filmdeki jargon, ses efektleri ve bilgisayar virüsü filmi aşırı yaldızlayıp abartıyor, bunlar fazla kullanılmış. Filmde belli belirsiz bir duyarlılık var tabii ki ama niçin "Independence Day" bu kadar insanı dizüstü düşerebildi? İşte bu cevap aranıyor. Cevap "Crichton" vari olması şeklinde olabilir, bir diğer bağlantı ise Time veya Newsweek'in normal ötesi bir konuyu kapak yapmasının yaratacağı popülarite gibi... Ayrıca National Geographics ve Discovery gibi kanallara malzeme olmuş bir film "Independence Day". Bilim kurgu filmlerinin, TV dizilerinin ve kitaplarının bu kadar ilgi görmesini gözardı etmemek gerekiyor.
"Ya gelirlerse?" sendromu

Son dönemin en ilgi çeken bilim kurgu dizisi olan "X-Files"dı ama "Independence Day" çok ötelere sıçradı, çelişkiler peşpeşe; dünya çapında bir saldırı ve ardından gelen mantıksız ve basit bir çözümün yanısıra da ilk kez düşünülen görsel bir şölen; Beyaz Saray'ın yanına park eden UFO'lar; derken dev kentler yok edilir, milyonlarca insan ölürken nükleer silahlar bir hiç olarak kalıyor; çaresizlikle çözüm içice. Sürekli vurgulanan mesaj ise şu; "Ya gelirlerse?" Sayısız insan başka gezegenlerde yaşam olduğuna inanıyorlar ama filmde bunun üzerinde durulmadan, sadece saldırı ön planda görünüyor oysa asıl amaç başka gezegenlerdeki yaşamın tanımlanması doğrultusunda olmalıydı. "Jurassic Park" çok daha iyiydi çünkü Spielberg yönetti, onun macera duygusu filmin gerilimini, kullanılan malzemenin üstüne çıkarıyordu; görkemli T-Rex'e rağmen! Ortada net bir bilimsel fikir vardı; amberin içindeki dinozor kanı ve bilimin cevabı açıktı; "Saçma" işte başarı buradaydı; net bir fikir ve net bir cevap... Ama birşey daha vardı; dinozorlar gerçekleşseler dahi gerçekte bizi tehdit edemezlerdi çünkü onları rahatça öldürecek silahlara sahiptik... Independence Day'i izleyenler de aynı cevabı verebiliyorlar ama kafalarında gizli kalan bir endişe var; "Merak ediyorum, bunlar olabilir mi?" TV'deki talk-show'a katılan NASA uzmanı işte burada sessiz kalarak, anlamsız sözcükler mırıldandı, galiba bilinen resim yine ortaya çıkmıştı; o uzman bizden daha çok şey biliyordu...

Bilim Kurgu sinemasından iyi-kötü örnekler;
Bilim kurgu sinemasında iyi uzaylılar dönemi Steven Spielberg'in "Yeni Çağ" anlayışıyla başladı. 50'li yıllarda Soğuk Savaş, bilim kurgu filmlerinde simge haline getirilmişti ve zaman zaman dünyalıları galaktik yasalar adına uyarıyorlardı. Sonraki bilim kurgu filmlerinde, bu temadan uzaklaşıldı, Spielberg'in uzaylılarının bile kesin amaçları yoktu. Aşağıdaki tabloda, bilim kurgu sinemasının iyi örneklerinin analizini göreceksiniz; İnsanoğlu, dünyadışı canlıları bir sanat dalı çerçevesinde, böyle düşledi ama onlar çok daha farklı olabilirler. Siz ne dersiniz?
Filmin adı: "The Day The Earth Stood Still - Dünyanın Hala Durduğu Gün"
Uzaylının kötü davranışı: Bir robot, sadece silahları değil, insanları da buharlaştırıyor.
Uzaylının iyi davranışı: Küçük bir cisim gösterip; "Başkanınıza hediye getirdim" diyor.
Ve Uzaylılar: İyi ama katılar.
Onlara karşı: Radyo spikeri "Canavarlar yok edilmeli" diyor.
Uzaylıların üstünlüğü: 30 dakika tüm dünyanın elektriğini kesiyorlar.
Niçin gelmişlerdi: İnsanları birbirlerini öldürmemeleri için uyarıyorlar aksi halde dünya ateşle yok edilecek.
Filmin adı: "Close Encounters of the Third Kind-Üçüncü Türden Buluşma"
Uzaylının kötü davranışı: Kötü görünüşlü bir bulut, küçük bir çocuğu kaçırıyor.
Uzaylının iyi davranışı: Müziksever ve nazikler; herkes onları seviyor.
Ve uzaylılar: İyiler.
Onlara karşı: Filmin kahramanın karısı, kocasının yaptıklarından hoşlanmıyor. Uzaylıların üstünlüğü: Ana uzay aracı, muhteşem bir konser veriyor.
Niçin gelmişlerdi: Ziyaret ve eskiden kaybolan insanları geri getirmek için.
Filmin adı: "The War of The Worlds"

Uzaylının kötü davranışı: Beyaz bayrak taşıyan üç insanı yok ediyorlar.
Uzaylının iyi davranışı: Bir Marslı korkuyla bakıyor ve üç gözünü örtüyor.
Ve uzaylılar: Çok kötüler.
Onlara karşı: Bir rahip İncil'den onlara karşı "Şeytan kovma" duası okuyor.
Uzaylıların üstünlüğü: Kentleri bir anda yok ediyorlar.
Niçin gelmişlerdi: Gezegenlerinin öldüğünü ve yeni yer aradıklarını söylüyorlar.Filmin adı: "E.T. The Extraterrestrıal"

Uzaylının kötü davranışı: Yedi yaşındaki çocuğu korkutuyor.
Uzaylının iyi davranışı: Çocuk parmağını kesiyor ve E.T. onu iyileştiriyor.
Ve uzaylılar: İyi
Onlara karşı: Çocuğun annesi evdeki uzaylı yerine kocasını merak ediyor.
Uzaylıların üstünlüğü: Bisikletle uçuyor ve çocukları uçuruyor.
Niçin gelmişlerdi: E.T. kazayla dünyada unutuluyor, barışçı olmasına rağmen korkuyor.Filmin adı: "Species - Türler"

Uzaylının kötü davranışı: Dişi yaratık, tren biletçisini öldürüyor.
Uzaylının iyi davranışı: Seksi bir bakışla, göğüslerini ve bacaklarını gösteriyor.
Ve uzaylılar: Kötü
Onlara karşı: Yakışıklı bir genç, ondan arabasını çaldığı için hoşlanmıyor.
Uzaylıların üstünlüğü: Tren yolculuğu sırasında çocukken genç kadın oluyor.
Niçin gelmişlerdi: İnsanlarla çiftleşmek ve gezegenine götürüp yetiştirmek için.Filmin adı: "It Came From Outer Space"

Uzaylının kötü davranışı: İki insanı kaçırıyorlar.
Uzaylının iyi davranışı: Uzaylı "Biz ruh ve düşünceyiz, bu yüzden iyiyiz." diyor.
Ve uzaylılar: İyi
Onlara karşı: Gazeteler Marslıları aşağılıyor.
Uzaylıların üstünlüğü: Laser parmaklarla insanları yakıyorlar.
Niçin gelmişlerdi: Bir kaza; insan bedenlerine ihtiyaçları var; sonra kente gidip elektrik malzemesi satın alıyorlar!Filmin adı: "The Arrival - Gelen"

Uzaylının kötü davranışı: Otel odaları, akrepler ve uçan küvetlerle doluyor.
Uzaylının iyi davranışı: Yok.
Ve uzaylılar: Kötü.
Onlara karşı: Kız arkadaşı onun
yaptıklarından hoşlanmıyor.
Uzaylıların üstünlüğü: Dizlerini
büküyor ve geriye doğru çok yüksek
sıçrıyor.
Niçin gelmişlerdi: Sıcaktan
şikayetçi; daha rahat etmek için
gezegenimizi istiyor.Filmin adı: "Independence Day"

Uzaylının kötü davranışı: "Hoşgeldin !!!!" helikopterini vurup düşürüyorlar.
Uzaylının iyi davranışı: Hiç yok...
Ve uzaylılar: Çok kötü.
Onlara karşı: Gökdelenin tepesinde insanlar var ama onları da mavi ışınlarla yakıyorlar.
Uzaylıların üstünlüğü: Beyaz Saray'ı havaya uçuruyorlar.
Niçin gelmişlerdi: Herkesi öldürüp, dünyayı boş olarak ele geçirmek istiyorlar.